การใชัคำนำหน้านามในหนังสือราชการ

การใช้คำนำหน้านามในหนังสือราชการ

การใช้คำนำหน้านามหรือนำหน้าชื่อในหนังสือราชการ เอกสารราชการ หรือเอกสารอื่นใดที่เป็น

ทางการมีหลักเกณฑ์ที่ชัดเจนและปฏิบัติต่อเนื่องมาเป็นเวลานาน แต่มีผู้ที่ไม่รู้และปฏิบัติเรื่องนี้ไม่ถูกต้อง

เป็นจำนวนมาก 

ผู้เขียนจึงขออธิบายให้ความกระจ่างแก่ทุกท่าน จะได้ไม่เป็นที่ถกเถียงกันต่อไป

การใช้คำ นำ หน้านาม หรือนำหน้าชื่อในหนังสือราชการจะต้องถือปฏิบัติตามระเบียบ

สำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยงานสารบรรณ พุทธศักราช 2526 และที่แก้ไขเพิ่มเติม

รายละเอียดสรุปได้ดังต่อไปนี้

1. หากผู้ใช้เป็นบุคคลธรรมดา ให้ใช้คำนำหน้านามว่า นาย นาง นางสาว ตามปกติ

2. หากผู้ใช้มีฐานันดรศักดิ์ (เชื้อสายราชสกุล) ให้ใช้คำนำหน้าตามสิทธิ์ เป็นต้นว่า หม่อมหลวง

หม่อมราชวงศ์ หม่อมเจ้า

3. หากผู้ใช้เป็นผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทำให้มีคำนำหน้านามว่า คุณ

คุณหญิง และท่านผู้หญิง ให้ใช้เป็นคำนำหน้านามตามที่ได้รับพระราชทาน

4. หากผู้ใช้เป็นผู้มีตำแหน่งทางวิชาการ ได้แก่ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ รองศาสตราจารย์ และ

ศาสตราจารย์ รวมถึงคำต่อท้ายตำแหน่งดังกล่าว คือ พิเศษ กิตติคุณ หรือเกียรติคุณ ให้ใช้เป็นคำนำหน้านามได้ตลอดไป ทั้งนี้ เป็นไปตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการใช้ตำแหน่งทางวิชาการเป็น

คำนำหน้านาม พุทธศักราช 2536

5. หากผู้ใช้เป็นผู้มียศทหาร หรือตำรวจ ให้ใช้คำนำหน้านามตามชั้นยศของตน เช่น พลเอก

พลตำรวจโท พันเอก (พิเศษ) นาวาตรี ร้อยเอก เรืออากาศโท นายดาบตำรวจ จ่าสิบเอก พันจ่าตรี ฯลฯ

อย่างไรก็ตาม มีข้อห้าม หรือข้อพึงระวังในการใช้คำนำหน้านาม หรือนำหน้าชื่อในหนังสือ

ราชการเอกสารราชการ หรือเอกสารอื่นใดที่เป็นทางการ ดังนี้

     1. งดใช้คำย่อ อักษรย่อ หรือตัวย่อ เช่น ผู้ว่า-ผวจ. แพทย์-น.พ. รศ. ม.ร.ว. ให้ใช้คำเต็ม เท่านั้น

     2. งดใช้คำ ฯพณฯ (พะ-นะ-ท่าน) เพราะมีข้อกำหนดให้เลิกใช้ไปแล้ว ยกเว้นใช้ในการพูด

เพื่อให้เกียรติสำหรับผู้ที่ยังอยู่ในตำแหน่งตามที่กำหนดให้มีสิทธิ์ใช้ รวมถึงเอกอัครราชทูตหรือใช้ใน

กิจการต่างประเทศ

     3. งดใช้คำนำหน้านามที่เป็นคำแสดงถึงวิชาชีพ หรืออาชีพ เช่น นายแพทย์ เภสัชกร

ทันตแพทย์ สัตวแพทย์ ครู ทนาย โหร ฯลฯ

     4. งดใช้คำ ดร. (ด๊อกเตอร์) นำหน้า เพราะเป็นคำที่แสดงคุณวุฒิการศึกษาระดับปริญญาเอก

เท่านั้น ไม่ใช่คำนำหน้านามหรือนำหน้าชื่อที่ใช้ในราชการ

อนึ่งการใช้คำ ดร. สามารถใช้ได้ในการเรียกขานเพื่อให้เกียรติ หรือใช้ในเอกสารอื่นที่ไม่เป็น

ทางการได้ โดยมากพบในแวดวงทางวิชาการ เช่น ศาสตราจารย์ ดร.สุจริต เพียรชอบ หากจะใช้ใน

หนังสือราชการ เช่น การลงนามท้ายหนังสือ จะใช้ว่า ศาสตราจารย์สุจริต เพียรชอบ เท่านั้น

ทั้งนี้สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) เคยมีหนังสือแจ้งเวียนเพื่อซักซ้อมความเข้าใจในเรื่อง

ดังกล่าวแล้ว ทั้งยังกำชับให้ใช้คำ ดร. เฉพาะผู้ที่สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกโดยตรง โดยให้งดใช้

กับผู้ที่ได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์

     5. กรณีที่ผู้ใช้มีคำนำหน้านามหลายอย่างให้เรียงลำดับโดยเริ่มจาก ตำแหน่งทางวิชาการ ยศ

และฐานันดรศักดิ์ ตามลำดับ อาทิ

ศาสตราจารย์ พลตรี หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช

ศาสตราจารย์ ร้อยตำรวจเอก ปุระชัย เปี่ยมสมบูรณ์ เป็นต้น

เมื่อท่านผู้อ่านได้ทราบอย่างละเอียดเช่นนี้แล้ว ควรถือปฏิบัติให้ถูกต้องตามระเบียบฯ เพื่อลด

ความกังขาความตะขิดตะขวงใจต่าง ๆ จะได้ไม่ต้องถกเถียงกันอีกต่อไป กับทั้งขอความกรุณาช่วย

เผยแพร่ความรู้นี้ด้วยการบอกต่อ ๆ กันไปด้วย

ขอบคุณที่มา : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ว่าที่ร้อยตรีธนู ทดแทนคุณ วารสารเทศบาลนครนนท์

สืบค้นเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2555 http://www5.excise.go.th/brochure/trimas2_54_3.pdf

ขอบคุณภาพจาก : pimporn.nsdv.go.th

#DemocratTH#ประชาธิปัตย์